سفر به شهر سوخته، تمدنی ۵۰۰۰ ساله

مجله بست خدمات گردشگری – شهر سوختی در تقاطع راه های مواصلاتی عصر مفرغ در فلات ایران قرار دارد. بقایای این شهر خشتی نشان از پیدایش نخستین جوامع پیچیده در شرق ایران دارد. این شهر در حدود 3200 سال قبل از میلاد تاسیس شد و در چهار دوره اصلی تا سال 1800 قبل از میلاد سکونت داشت. در آن زمان چندین منطقه جداگانه در این شهر ایجاد شد: منطقه ای که در آن مقبره ها و بناهای تاریخی ساخته شده بود و بخش های جداگانه ای برای مسکن، دفن و تولید. تغییرات اقلیمی در اوایل هزاره دوم در این منطقه منجر به مهاجرت جمعیت این شهر شد. سازه ها، مقبره ها و تعداد زیادی از آثار باستانی کشف شده در این منطقه که به دلیل آب و هوای خشک کویری این منطقه به خوبی حفظ شده اند، این سایت را به منبعی غنی از اطلاعات در مورد پیدایش جوامع بژ و ارتباط بین آنها تبدیل کرده است. در هزاره سوم پس از میلاد.

شهر سوخته

شهر سوخته یکی از جاذبه های گردشگری سیستان و بلوچستان است که در نیمه راه زابل به زاهدان قرار دارد و تا زابل 56 کیلومتر فاصله دارد. این شهر با بیش از 5000 سال قدمت در نزدیکی رودخانه هرمند و دریاچه هامون قرار دارد. این شهر را شهر سوخته می نامند زیرا سرهنگ پیت برای اولین بار اشاره کرد که آثار آتش سوزی در خرابه های این شهر دیده می شود اما پس از انجام تحقیقات مشخص شد که این شهر بر اثر فرسایش طبیعی و بادهای آبی ویران شده است.

شگفتی های ماه سختی

شهر سوخته حاوی شواهد استثنایی از تمدن و سنت‌های فرهنگی خاص است که روابط تجاری و فرهنگی را با مکان‌ها و فرهنگ‌های باستانی در کرانه‌های جنوبی خلیج فارس، دریای عمان، جنوب غربی ایران و آسیای مرکزی حفظ کرده است. بقایای باستانی کشف شده نقش اصلی این شهر را در زمینه کار با فلزات، ظروف سنگی، سنگ های قیمتی و سفال در مقیاس وسیع نشان می دهد.

محوطه باستانی شهر سوخته نمونه بارز شهرسازی اولیه است: کاوش‌ها سرنخ‌های زیادی در رابطه با شکل سازه‌های خشتی، مقبره‌ها، کارگاه‌ها و صنایع دستی این شهر به دست آورده‌اند که خوشبختانه در شرایط بسیار خوبی حفظ شده‌اند. این شواهد حاکی از وسعت، سازمان، ثروت و ساختار اجتماعی و تجاری این شهر است. شهر سوخته به مناطق مختلف کاربری تقسیم می شود. منطقه مسکونی، منطقه صنعتی، منطقه دفن; بنابراین، مرحله مهمی در برنامه ریزی شهری و منطقه ای را نشان می دهد

در دسامبر 2006، باستان شناسان اولین کره چشم مصنوعی را در شهر سوخته کشف کردند. این یافته کروی است و قطر آن بیش از 2.5 سانتی متر است. جنس آن بسیار سبک و احتمالاً خمیر قیر است. سطح این چشم مصنوعی با لایه نازکی از طلا پوشانده شده است که دایره ای مرکزی نشان دهنده عنبیه است و خطوط طلایی در اطراف آن به شکلی شبیه نور خورشید حک شده است. طول بدن ماده کشف شده با این چشم مصنوعی 1.82 متر است که بسیار بلندتر از زنان معمولی زمان خود است. در دو طرف چشم مصنوعی سوراخ های کوچکی وجود دارد که از طریق آن یک نخ طلایی به چشم ثابت می شود. قدمت اسکلت زن به 2800 تا 2900 قبل از میلاد برمی گردد.

قدیمی ترین تخته تخته نرد، تاس و تاس و همچنین ابزار آهنگری در میان یافته های کاوش شده در این منطقه یافت شد. از دیگر اشیایی که در شهر سوخته یافت شد، یک جمجمه انسان با علائم جراحی مغز و همچنین یک لیوان مصور بود که باستان شناسان معتقدند اولین کارتون ها حکاکی شده بود.

نکته دیگری که در کاوش ها کشف شد نحوه دفن اجساد در قبرها بود. به گفته باستان شناسان، سه راه برای دفن اجساد وجود داشت: اول، فرشی را در انتهای قبر پهن می کردند و مرده را روی آن می گذاشتند. دوم: میت را در جامه ای می پیچند و سپس در قبر می گذارند.

در کاوش‌های شهر سوخته، اشیاء زیادی نیز کشف شد که از آن جمله می‌توان به تبر و خط‌کش 5000 ساله، ماهی خشک شده، جواهرات زین، کوره‌های سفال‌سازی، قلاب ماهیگیری و… اشاره کرد.

آیا تا به حال به شهر سوخته سفر کرده اید؟ آیا شهر سوخته در برنامه های گردشگری شماست؟ نظرات خود را در مورد این تمدن 5000 ساله با ما در میان بگذارید.