قلعه بابک؛ اقتدار منطقه کلیبر

مجله بست خدمات گردشگری – قلعه بابک یکی دیگر از مکان های تاریخی ایران است. در واقع قلعه جوهر معروف به قلعه بابک در 50 کیلومتری شمال شهر اهر و در ارتفاعات غرب رودخانه بزرگ گرسو، منطقه ای به نام کلیبر واقع شده است. جالب است بدانید که قلعه بابک خرمدین بر فراز قله کوهی در ارتفاع حدود 2300 تا 2700 متری از سطح دریا واقع شده است.

در واقع قلعه بابک که به نام‌های قلعه بابک، قلعه بابک، قلعه بازه و جوهور نیز شناخته می‌شود، بهتر است بدانید که این قلعه و محل اقامت رهبر تاریخی ایران، بابک خرم‌دین، در زمان قیام علیه ایران ساخته شده است. عباسیان خلافت در قرن سوم هجری قمری شایان ذکر است که فاصله کلیبر تا ارگ حدود 3 کیلومتر است و در هنگام عبور باید از مسیرها و گردنه های خطرناک عبور کرده باشد.

نمایی از بالای قلعه بابک

تاریخچه قلعه بابک

از قطعات و ادوات به دست آمده از قلعه بابک می توان به سفال های کنده کاری شده و لعاب دار اشاره کرد که دوره سکونت را تا اوایل قرن هفتم هجری نشان می دهد. تعدادی سکه مسی نیز یافت شد که برخی از آنها به دلیل فرسودگی و خوردگی قابل خواندن نیستند و در میان این سکه ها برخی مربوط به اتابکان آذربایجان و هزارسیبان (قرن ششم و هفتم هجری) است.

از جغرافیای تاریخی باز در دوران پیش از اسلام اطلاعات چندانی در دست نیست و به نظر می رسد در زمان هخامنشیان ایل قدوسی یکی از اقوام ساکن کرانه های جنوب غربی دریای خزر در آنجا زندگی می کرده و به جنگ می پرداخته اند. با هخامنشیان کسروی می گوید کادوسی ها همان تالش ها هستند. از آن زمان تا قرن هشتم از بازا اطلاعی در دست نبود. حمدالله مستوفی در این قرن درباره اهل کلیبر که به باز نزدیک بودند می نویسد: اهل آن با ترک و طلا آمیخته اند. بازه در اوایل دوران اسلامی به منطقه ای گفته می شد که در قسمتی از قره باغ – یا دقیق تر قره باغ – آذربایجان، از شمال به رودرس و از شرق به پایین رود قره سو و مغان قرار داشت. دشت از جنوب به منطقه اهر و از غرب تا رودخانه کلیبر از نظر جغرافیایی منطقه ای تقریبا بسته بود.

قلعه بابک

امروزه توسط رودخانه های کاراسو، سیلینچای، کلیبر و ارس در شمال، شرق و غرب مسدود شده است. از جنوب توسط کوه های شیور پوشانده شده است و تنها از دره رودخانه های اهر، گوریچای و کاگرود می توان به منطقه هشتادسر رسید. راه اصلی این منطقه ییلاقی که محل دامداری است به دشت مگان (منطقه قشلجی) تنها از دره های کوه های هشتیسر و از مسیر رودخانه هایی می گذرد که از شرق به رودخانه گرسو می ریزند. باژ از شمال و شمال غرب به رودرس و از سواحل جنگلی رودخانه های سیلینچای و کلیبر به نواحی غربی منتهی می شود.

امروزه نیز این منطقه از طریق جاده ای که از کناره رودخانه سیلینچای می گذرد به کرانه های جنوبی رود رودرس متصل می شود. از منابع تاریخی چنین بر می آید که پهنه سیاسی بابک چندین برابر جغرافیای تاریخی باز بوده و در باز بیشتر اوقات به دره های شمالی گرانکوه هاتاسر و قلعه های آن به ویژه به دیوارها و روستاهای واقع اشاره شده است. وجود دارد. این قلعه در 9 رمضان 222ق/15 اوت 837م به دست نیروهای افشین فتح و ویران شد. از او در اشعار شاعران عرب مانند الحسین بن الضحاک البهلی، ابوتمام و البوهتوری یاد و توصیف شده است. ابودلف ماساربین مهلال خزرجی در اواسط قرن چهارم هجری قمری/دهم میلادی خرمی ها را در بوز دیده بود که منتظر مهدی بودند.

موقعیت جغرافیایی قلعه بابک

ورود به قلعه بابک

با وجود اینکه فاصله جاده کلیبر تا قلعه تنها 3 کیلومتر است اما بسیار سخت است و باید از مسیرها و خطوط خطرناک عبور کنید. قبل از رسیدن به دروازه قلعه و ورود به ساختمان مستحکم قلعه، باید از راهرویی عبور کنید که به شکل دالان و از سنگ های طبیعی منظم ساخته شده و به اندازه ای بزرگ است که فقط یک نفر می تواند عبور کند و دو نفر به سختی می توانند از آن عبور کنند. از آن عبور کند. فاصله این راهرو تا دیوار قلعه حدود 200 متر است و در مقابل آن قرار دارد. از این رو سختی راه، عظمت این قلعه با شکوه خاص و موقعیت شگفت انگیز آن بیننده را به شگفتی وا می دارد. امتداد بصری راهرو در نهایت به دروازه قلعه ختم می شود و دقیقاً در کنار آن قرار می گیرد و ورود هرگونه تازه وارد، نیرو و غیره را از طریق دو برج دیده بانی واقع در کنار دروازه ورودی قابل مشاهده می کند. به طور کلی راه های رسیدن به این مکان تاریخی را می توان به 3 دسته تقسیم کرد:

معماری قلعه بابک

نمایش مجله بست

اگر اهل کوهنوردی هستید از قلعه بابک دیدن کنید، برای رسیدن به بالای این قلعه معروف باید آمادگی جسمانی داشته باشید. علاوه بر این، زمانی که در بالای قلعه هستید، می توانید مناظر اطراف را به خوبی مشاهده کنید و در زمان مدیتیشن کنید!

منابع: ویکی پدیا، کوگارو، گسارت