آشنایی با جنگل های ارسباران در ایران
مجله بست خدمات گردشگری – جنگل های ارسباران در دل طبیعت بکر استان قرار دارد آذربایجان شرقی جنگل ارسباران در زمینی وسیع به وسعت بیش از 70 هزار هکتار واقع شده است که از شمال به رودخانه ارس، از شرق به مشگین شهر و مغان، از جنوب به سراب و اوجان و مرند محدود می شود. تبریز از غرب و شامل شهرستان اهر است. بدون شک جنگل ارسباران یکی از مکان های گردشگری و تفریحی آذربایجان شرقی و ایران است.
نمایی از جنگل های سرسبز ارسباران
راه های دسترسی به جنگل های ارسپران
موقعیت جغرافیایی جنگل های ارسباران
ویژگی های جنگل های ارسباران
از ویژگی های منطقه ارسپران می توان به کوه های مرتفع و درختان متنوع اشاره کرد که هر بیننده ای را به خود خیره و شگفت زده می کند، علاوه بر آن زیستگاه حیواناتی مانند: خرس قهوه ای، گراز وحشی، روباه، شغال، گرگ، سیاه گوش و…، پرندگان. مانند: کبک، کبک، گیسو و زاغ و شکار پرندگانی مانند عقاب طلایی، شاهین و غیره. همچنین به دلیل پوشش گیاهی، انواع مختلفی از گیاهان منحصر به فرد مانند سارکودر، کبک، بلوط، فندق، بلوط، سماق و غیره وجود دارد. ، که گاهی از نظر تنوع در دنیا بی نظیر هستند.
نمای داخلی بخشی از جنگل ارسباران
پارک ملی آسپاران
ارسپران امروزه به عنوان یک پارک ملی شناخته می شود و تنوع جانوری زیادی دارد. اما لازم به ذکر است که به دلیل شکنندگی و مناظر بکر، این منطقه در سال های 1350 و 1352 به عنوان منطقه ممنوعه و سپس منطقه حفاظت شده تحت حفاظت و نظارت اعلام شد. 220 گونه پرنده، 38 گونه خزنده، 5 گونه دوزیستان، 48 گونه پستاندار و 22 گونه ماهی در این منطقه زندگی می کنند. از جانوران جنگل ارسپران می توان به گراز وحشی، بز، گراز وحشی، خرس قهوه ای، سیاه گوش (گوش سیاه)، پلنگ اشاره کرد.
پرندگان این منطقه عبارتند از: پرندگان سیاه قفقازی، کبک، قرقاول، انواع پرندگان شکاری و پرندگان بی شمار آبزی و خشکی. یکی از وظایف اصلی پارک ملی ارسپران حفاظت و احیای مرال (نوعی آهو) است. در همین راستا چندی پیش ۷ راس آهو از پارک ملی گلستان به این منطقه منتقل و در زمینی به مساحت هفت هکتار در مرکز تحقیقات اینالو رهاسازی شد.
دامداران در مراتع سرسبز ارسپران
در کنار تنوع جانوری منطقه ارسپران، این منطقه از تنوع گیاهی فراوانی نیز بهره می برد. از درختان این منطقه می توان به بلوط، زردچوبه، سماق، زرشک، انار وحشی، سیب وحشی، گلابی وحشی، بوته توت و شاه توت اشاره کرد. میوه بومی این جنگل کرکات نیز نامیده می شود که هر بوته سالانه 3 تا 4 کیلوگرم میوه می دهد و میوه های آن در اواسط تابستان می رسد. ارسباران علاوه بر درختان گوناگون، تنوع گیاهی و قارچی زیادی دارد و می توان گفت از 2400 گونه گیاهی موجود در آذربایجان، حدود 1400 گونه آن با جنگل های ارسپران مرتبط است.
تنوع قارچ های شناسایی شده در این منطقه به 250 گونه رسید. قارچ دنبلان با انواع سیاه و سفید گران قیمت در جنگل های ارسباران به ویژه در نزدیکی روستای درلو به وفور یافت می شود. لازم به ذکر است که قارچ دنبلان نوعی قارچ زیرزمینی است و کلمه دنبالان در زبان ترکی به معنای متورم یا برآمده است و از آنجایی که این قارچ هنگام رشد خاک روی آن را بالا می برد، افراد می توانند قارچ مذکور را از این علامت پیدا کنند. آنها انجام می دهند نام این نوع قارچ حکایت از استفاده غذایی باستانی آن دارد.
نمایی از قلعه بابک در جنگل ارسباران
جاذبه های گردشگری ارسباران
- قلعه بابک این قلعه که به «قلعه بابک» یا «قلعه غاز و فرمانروا» نیز معروف است، محل اقامت رهبر تاریخی ایران، بابک خرم‌دین بوده است. این قلعه در نزدیکی شهر کلیبر قرار دارد.
- قبر منسوب به او مادر تیمور لنگ در روستای باستانی آس در 35 کیلومتری جاده اهر به کلیبر از سنگ های درشت و صاف ساخته شده و با گذشت زمان و عدم رسیدگی سازمان میراث فرهنگی فرسوده و مخروطی شکل شده است. شکل در قبرستان قدیمی این روستا سنگ قبرهای زیبایی به شکل قوچ و تصاویر و اشعار بی نظیری وجود دارد که متاسفانه تعدادی از آنها به سرقت رفته است.
- قلعه پشتو بر بلندترین کوه بین روستاهای پشتاب و کوگان قرار دارد. این قلعه بر روی کوهی در ارتفاع بیش از 3000 متر ساخته شده است. این قلعه که شبیه قلعه بابک و شاید در همان زمان است، در زمان نبرد با اعراب حاکم بر منطقه مورد استفاده نظامی بوده است.
- قلعه گشن یکی از قلعه های تاریخی شهرستان فارزگان در ۲۶ کیلومتری غرب فارزگان به سمت جلفا و ۶ کیلومتری روستای گوشین قرار دارد. این قلعه بر فراز کوهی قرار دارد که از سه طرف با صخره های دیوار مانند احاطه شده است و تنها راه اتصال آن از طریق یک گردنه باریک کوهستانی است که تنها یک یا دو نفر می توانند به سختی از آن بالا بروند. این قلعه یکی از مراکز مقاومت در زمان حمله اعراب به ایران بود. سفال های یافت شده در محوطه قلعه به هزاره اول قبل از اسلام و قرون اول اسلامی تا قرن ششم هجری قمری برمی گردد.
- قلعه می خندد در 85 کیلومتری شمال شرقی شهر مشگین شهر در استان اردبیل قرار دارد. شهرت این قلعه در تاریخ به این دلیل است که در گذشته زندان رجال سیاسی مهمی مانند شاهزادگان صفوی بوده است.
- قلعه مردانقم قبل از اسلام ساخته شده است. در زمان خوارزمشاهیان مدت‌ها از آن به عنوان زندان سیاسی استفاده می‌کردند و عده‌ای از اشراف، دربانان و شاهزادگان کاخ محکوم و در قلعه فوق‌الذکر زندانی شدند.
- آرامگاه شیخ شهاب الدین اهری در شهر اهر خانقاه و قبرستان شیخ شهاب الدین اهر وجود دارد. این مجموعه شامل ساختمان‌های خود خانقاه، مسجد، ستون بلند، مناره‌ها و تعدادی بال است. این خانقاه از سال ۱۳۷۴ به موزه ادبیات و تصوف تبدیل شده و تنها موزه تصوف در ایران است.
- بازار اهر از شعب مختلف تشکیل شده و دارای 4 باب اصلی است که عبارتند از بازار جعفرقلی خان، بازار کواچان، بازار نصیر بیگ و بازار راست. این بازار در زمان رشیدالملک حاکم وقت ارسپران مرمت شد.
عکسی از بازار اهر
- خانه تاریخی قاسم خان اهری یکی از خانه های تاریخی اهر واقع در خیابان حزب الله این شهر است. این بنا از اتاق ها، راهروها و نورگیرهای مختلف تشکیل شده است. در سال 1383 پارک کاسم اهری در کنار خانه تاریخی فوق ساخته شد. این خانه در گذشته شاهد حضور رضاخان، محمدرضا پهلوی و دکتر اقبال نخست وزیر وقت بوده است.
- کاخ آینالو این کاخ که در پایین دره ای در روستای آینالو قرار دارد، متعلق به مرد ثروتمند مشهور ارمنی در دوره قاجار (طومانیاس) بوده است. امروزه بخش زیادی از ساختمان بزرگ باقی نمانده است. مساحت ساختمان نیمه باقیمانده این کاخ که در جهت شمالی-جنوبی ساخته شده است حدود 20×12 متر است و قسمت جنوبی آن از در اصلی به سمت جنوب 6.5 متر فاصله دارد و شامل دو طبقه
- قلعه آوارسین که در نزدیکی روستای آوارسین از توابع شهرستان خداآفرین قرار دارد.
- دوش گرفتم یکی از آثار تاریخی روستای کردشت در بخش مرکزی شهرستان جلفا است. این بنا سالانه پذیرای هزاران گردشگر داخلی و خارجی است. تاریخچه این بنا به اواسط دوران صفویه و سلطنت شاه عباس صفوی (سومین و مقتدرترین پادشاه صفوی) برمی گردد.
- روستای رز گورستان قدیمی الهارد، نقش برجسته های تصویری با حاشیه های کنده کاری شده به خوبی حفظ شده است. اگرچه هیچ تحقیق علمی بر روی این سنگ نبشته ها انجام نشده است، اما غیر متداول بودن آنها در منطقه ارسپران می تواند نشانه قدمت روستا باشد.
- خونه امیر ارشد در روستای اوخارا از توابع شهرستان فارزگان یکی از آثار تاریخی فارزگان با تاثیر معماری منحصر به فرد از دوره قاجاریه وجود دارد. نمای بیرونی این بنا از سنگ و نمای داخلی آجری به مساحت 1100 متر مربع و در دو طبقه ساخته شده است.
- یکی از ویرانه های مهم شهر باستانی و مهم خاکاورین خداوند پل های باستانی و تاریخی را آفرید در نزدیکی شهر خمارلو واقع شده است. یکی از پل ها تخریب شد، اما پل دیگر تعمیر شد و هنوز برای عابران پیاده قابل استفاده است و اغلب برای مذاکره با مرزبانان از آن استفاده می شود. طول پل سالم 160 متر است که 120 متر برای ایران و 40 متر برای جمهوری آذربایجان است. محل پل ها باریک ترین تنگه رود ارس است که کف آن سنگی است و سایر نقاط عبور رودخانه نرم و آهکی است که در گذشته ظرفیت و امکانات لازم برای ساخت پل را نداشت.
- موزه باستان شناسی گادفرین این شامل اشیای شش هزار ساله است که از کاوش های منطقه خاخاورین به دست آمده است. اهمیت اشیای کشف شده در این است که نشان می دهد علاوه بر زندگی عشایری، از چهار هزار سال قبل از میلاد مسیح، در شهرهای این منطقه نیز نوعی زندگی بی تحرک و سکونت وجود داشته است.
عکس سبز جنگل ارسباران
بهترین زمان برای سفر به جنگل ارسباران
ارسپران معروف به کاراداق منطقه ای کاملا کوهستانی است. این منطقه بهترین مکان برای مسافرانی است که از گرما در تابستان خسته شده اند. اما بهترین زمان برای سفر به این شهر اواخر اردیبهشت تا اواخر شهریور است.
نمایش مجله بست
برای سفر به مناطق بکر و جنگلی همیشه لباس مناسب و گرم به همراه داشته باشید. همچنین یک کیت کمک های اولیه را به لیست لوازم ضروری سفر خود اضافه کنید.
منابع: ویکی پدیا، کیجارو و دالاهو
