آشنایی با 10 مسجد معروف اصفهان

مجله بست خدمات گردشگری – اسلام شیعه مذهب اصلی مردم اصفهان است و علاوه بر آن ارامنه، یهودیان، زرتشتیان و سایر اقلیت های مذهبی نیز در این شهر زندگی می کنند. در طول سالیان گذشته بیش از 53 مسجد در سراسر شهر اصفهان ساخته شده است. در این مطلب تنها 10 مسجد معروف اصفهان را معرفی می کنیم که بیشترین بازدیدکنندگان را دارند.

1. مسجد جامع

مسجد جامع اصفهان یکی از مهم ترین و قدیمی ترین بناهای مذهبی ایران است. این مسجد به صورت مجموعه ای بزرگ تاریخی به ابعاد 170×140 متر در شمال شرقی اصفهان و در کنار میدان قدیم ظاهر می شود و امروزه شامل قسمت های مختلفی از جمله گنبد نظام الملک، گنبد تاج الملک و گنبد تاج الملک است. چهار گنبد – صحن ایوان و کلیساهای مدور آن، مدرسه مظفریه و محراب محله یهودی نشین که هر کدام نشان دهنده مسیر معماری اسلامی در دوره ای خاص است.

بنا بر شواهد تاریخی، مسجد جامع اصفهان بر خرابه‌های مسجد قدیمی‌تری که توسط اعراب ساکن روستای تهران در اصفهان در یهودیه در قرن دوم هجری ساخته شده است، ساخته شده است. اولین مسجد بر روی ویرانه‌های بناهای اواخر دوره ساسانیان ساخته شد.

عکس قدیمی از مسجد جامع اصفهان

2. مسجد الحکیم

مسجد الحکیم یا مسجد جرگیر یکی از چهار مسجد طاقدار اواخر دوران صفویه است که در منطقه باب دشت قدیم اصفهان در انتهای بازار رنگرزان واقع شده است. این مسجد در زمان شاه عباس دوم توسط پزشک وی حکیم محمد داود در محل خرابه های مسجد جامع الدیلمی یا مسجد اسماعیل بن عباد از قرن چهارم هجری قمری ساخته شد.

کتیبه های نما و راهروهای داخل این مسجد مربوط به سال های 1067 تا 1073 هجری قمری است که توسط محمدرضا امامی، خوشنویس معروف عصر صفویه نوشته شده است. سردر مسجد گجیر در شمال غربی این مسجد قرار دارد. مسجد دیلمی جرگیر «مسجد کوچک جامی» نام داشت و در نیمه دوم قرن چهارم هجری قمری مسجدی زیبا و باشکوه بود.

ستون های داخل مسجد الحکیم اصفهان

3. مسجد الشیاء

قدمت مسجد شایا و امامزاده اسماعیل به دوران سلجوقیان می رسد و در اصفهان، میدان امام علی، خیابان هاتیف واقع شده است. در زمان خلافت امام علی، قبر شیعیان به مسجد تبدیل شد که به نام مسجد خوشینان و سپس مسجد شیعیان نامگذاری شد. این مسجد اولین مسجد شهر اصفهان او بود

بنای اصلی بنا را به دوران قبل از اسلام نسبت می‌دهند، در حالی که مناره و بخشی از بنای کنونی مربوط به دوره سلجوقیان است. آثاری از دوران صفویه مانند بنای مقبره، رواق و صحن بعدها به بنای سلجوقیان اضافه شد. کتیبه سر در رواق حرم با خط ثلث سفید با کاشی معرق بر زمینه لاجورد به خط نوشته شده است. محمدرضا امامی.

تاریخ این کتیبه 1041 هجری قمری است و در زمان شاه صفی جانشین شاه عباس اول نوشته شده و نام این پادشاه در آن ذکر شده است. بالای در چوبی حرم کتیبه دیگری به خط ثلث نوشته شده است که در آن به تعمیرات بنا در زمان شاه سلطان حسین اشاره شده است. اشعاری به خط نستعلیق بر زمینه لاجورد از محمد صالح اصفهانی در اطراف حرم چسبانده شده که برخی از آنها تاریخ 1111 هجری قمری را بیان می کند.

مسجد شایا در اصفهان

4. مسجد جرشی

قدمت مسجد جرشی به دوران صفویه می رسد و در اصفهان، خیابان عبدالرزاق، خیابان حکیم، کوچه قلندرها، بازار گلشن واقع شده است.

مسجد جرشی اصفهان

5. مسجد لنبان

مسجد لنبان یکی از آثار دوران صفویه در اصفهان است که در محله لنبان قدیم قرار دارد. این مسجد بر روی ویرانه های مسجدی ساخته شده که در قرن هشتم در زمان صفویه ساخته شده است. گنبد زیبای مسجد با مناره ای کوتاه زیباترین نمای مسجد است. در بالای مناره مکانی برای اذان طراحی شده بود و نام محمد صلی الله علیه و آله و سلم و علی علیه السلام و سایر ائمه علیهم السلام بود. روی بدنه آن حک شده است. .

گنبد فیروزه ای مسجد به صورت فرش با نقوش لجن و گل زیبا به رنگ سفید و خاکی تزئین شده است. این مسجد دارای دو کتیبه به خط ثلث سفید بر زمینه لاجورد و کتیبه ای از محمدرضا امامی از خوشنویسان برجسته است. در ضلع شرقی مسجد لیبان، سقاخانه ای با چهار ستون سنگی و چهار سنجاب وجود دارد که دو تای آن مدور و دو تای آن چهار گوشه هستند و اکنون هر چهار سنجاب در میراث فرهنگی ثبت شده است. در صحن این مسجد دو چنار کهنسال وجود دارد و مدی نیاسرم از وسط صحن می گذرد. از زیر تالار بزرگ مسجد نهر جاری است و سردابی ساخته شده است.

منبر مسجد معروف به منبر صاحب الزمان به تاریخ ۱۱۱۴ هجری قمری است. یکی از زیباترین منبرهای دوران صفویه است. تا قرن یازدهم قبرستانی در کنار مسجد وجود داشت که در آن قبر بزرگانی چون میرزا ابوتراب خشناویس، امیرنظام الدین خوشنویس بن ابی تراب و سین الدین علی بن صدرالدین محمد بن وجود داشت. افضل قرار گرفتند. وی که در زبان ترکی از حکیم و فیلسوف اصفهانی بود در سال ۸۳۵ هجری قمری درگذشت و در این مکان به خاک سپرده شد که از خانواده‌های معروف تیموری و صفویه بودند. آنچه از آن باقی مانده است و مسجد اطراف آن پر از ساختمان است

گنبد مسجد لنبان

6. مسجد قطبیه

قدمت مسجد قطبیه (حسینیه خلجه) به دوران صفویه می رسد و در اصفهان در خیابان طالقانی و نرسیده به چهارراه شهید هاگریان واقع شده است آخوندها اسدالله فردان بهایی و محمد باقر بچرکی از مشاهیر اصفهان بودند که در این مسجد امام جماعت می کردند. سردر مسجد قتابیه مربوط به قرن دهم هجری قمری است که در اصفهان قرار دارد کاخ چهل ستون گنجینه به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

صحن مسجد قطبیه اصفهان

7. مسجد الخیاطین

قدمت مسجد خیاطین به دوران صفویه می رسد و در خیابان جمال الدین عبدالرزاق، بازار خیاطین اصفهان واقع شده است.

نمایی از مسجد خیاطین اصفهان

8. مسجد السید

مسجد سید یکی از مساجد اصفهان است که در دوره قاجار ساخته شده و یکی از مساجد اصلی این شهر به شمار می رود. این بنا در قرن سیزدهم (محمد شاه قاجار) توسط محمد باقر شفتی در زمینی به مساحت 8075 متر مربع ساخته شده است. این مسجد که ساختمانی نیمه کاره است دارای چهار در اصلی و چهل و دو ستون و دو شبستان بزرگ و یک گنبد و سه راهرو و بیش از 45 حجره است ولی مناره ندارد و شبستان های آن نیز می باشد. سنگفرش نشده

مسجد سید اصفهان

9. مسجد شیخ لطف الله

مسجد شیخ لطف الله (ساخت 1602-1619 میلادی) یکی از مساجد تاریخی و شناخته شده شهر اصفهان است که مجموعه تاریخی میدان نقش جهان است که در دوره صفویه ساخته شده است. این مسجد از شاهکارهای معماری و سنگفرش قرن یازدهم هجری قمری است که توسط محمدرضا اصفهانی از معماران مشهور آن دوره ساخته شده است. مسجد شیخ لطف الله به دستور شاه عباس اول در هجده سال ساخته شد و در ضلع شرقی میدان نقش جهان، روبروی کاخ عالی قاپو و در محله مسجد شاه قرار دارد. این مکان مذهبی برای بزرگداشت شیخ لطف الله مسی ساخته شده و هر ساله گردشگران زیادی را به خود جذب می کند.

تصویری از نمای مسجد شیخ لطف الله

10. مسجد دشتی

مسجد دشتی یکی از بناهای معروف دوران ایلخانی است. امروزه هیچ کتیبه ای در مسجد وجود ندارد که تاریخ دقیق ساخت و یا نام سازنده آن را مشخص کند. تا شصت سال پیش در کنار مسجد مناره ای از دوران سلجوقیان وجود داشت که مردم منطقه این مناره را به کلی تخریب کردند و از آجرهای آن در ساخت روستا استفاده کردند.

قدمت این مسجد به قرن هشتم هجری قمری می رسد و در روستای باران در 18 کیلومتری اصفهان قرار دارد. مسجد جامع دشتی به دلیل داشتن گنبد بزرگ آجری یکی از بناهای مهم و معروف دوران ایلخانی است که به گنبد مسجد دشتی نیز معروف است. در این مسجد کتیبه‌ای وجود ندارد که حاکی از زمان خاص ساخت آن باشد. بقایای بناهای دیگری که امروزه وجود ندارد در اطراف این مسجد دیده می شود.

مسجد دشتی اصفهان

نمایش مجله بست

بازدید از تمامی مساجد ارائه شده در اصفهان حداکثر دو روز از وقت شما را می گیرد. در هر مسجدی می توانید معماری اصفهان را ببینید.