نگاهی به حمام علیقلی آقا در اصفهان

مجله بست خدمات گردشگری – برای اجداد ما، حمام چیزی بیش از یک مکان برای شستشو بود. مردم در آن زمان اقوام و دوستان خود را در حمام های عمومی می دیدند و از اوضاع اجتماعی و سیاسی مطلع می شدند. در آنجا امکان تهیه و اطلاع از برخی ازدواج ها وجود داشت و حمام محلی بخشی از مراسم مربوط به عروسی و تولد و حتی محل استحمام عزیزان پس از مرگ بود.

موقعیت جغرافیایی علیقلی آقا همام روی نقشه

حمام علیقلی آقا در اصفهان

سال‌ها از آن زمان می‌گذرد و نه تنها دیگر حمام‌های عمومی دیگر وظایف سابق خود را انجام نمی‌دهند، بلکه تعداد کمی از آنها پابرجا می‌مانند. در میان حمام های عمومی شهرها تنها حمام هایی که از خطر نابودی نجات یافته اند از هنر روزگار بهره برده اند و اکنون در قالب موزه مردم شناسی یا حتی سفره خانه و اقامتگاه مورد استفاده قرار می گیرند.

یکی از این نمونه های زیبا «همه علی قالی آقا» در محله بیدآباد اصفهان در شمال رود زاینده است. این حمام بخشی از مجموعه ای شامل مسجد، حمام، بازار، بازار و خان ​​بوده که توسط علیقلی آقا خواجه حرمسرای شاه سلیمان و شاه سلطان حسین صفوی برای مصارف عمومی ساخته شده است.

ساختمان غساله روان آقا در اصفهان

این حمام به سبک معماری اصفهان اواخر دوره صفویه است. ساختمان حمام شامل دو حمام بزرگ و کوچک و محوطه حوض است. هر کدام از این حمام ها از دو قسمت اصلی حمام و گلخانه تشکیل شده است تا خانم ها و آقایان به طور جداگانه در آن دوره از آن استفاده کنند. شکل اصلی حمام به صورت هشت ضلعی منظم طراحی شده بود و فضاهای پشت آن با طاق نماهای مدور تزیین شده بود. تزیینات سقف سرویس بهداشتی رسمی است و نورگیرها به طور منظم از فضای اطراف به سمت مرکز سقف طراحی می شوند که با ایجاد سایه روشن در ساعات مختلف روز زیبایی دکوراسیون سقف را افزایش می دهد.

ورودی مجتمع حمام های روانی آقا

جزئیات حمام علیقلی آقا در اصفهان

سرویس بهداشتی بزرگ این مجموعه دارای دو قسمت جکوزی و جکوزی است که هر کدام را جداگانه بررسی کردیم.

1. سربینا

ورودی حمام بزرگ یک ناحیه هشت ضلعی است که پس از عبور از دو راهرو عمود بر هم به اتاق «سربینا» یا رختکن متصل می شود. به منظور تامین روشنایی در اینجا روزنه هایی به نام جامجه در سقف گنبدی شکل حمام تعبیه شده که درون آن شیشه ای محدب و عدسی شکل قرار گرفته است. این شیشه‌ها نه تنها از اتلاف انرژی جلوگیری می‌کنند، بلکه با شکستن نور، نور را به آن ناحیه پخش می‌کنند. همچنین به دلیل وضعیت پنجره ها، هیچکس از پشت بام نمی توانست داخل حمام را ببیند.

در فضای ساربنا چهار حوض داخل سکوها تعبیه شد تا مشتریان قبل از ورود به سکو، پاهای خود را بشویند. سربینه از طریق یک راهرو به گلخانه متصل می شود. یکی از نکات جالب در این سرویس بهداشتی این است که در چند جای سرویس بهداشتی در کنار سینک ها، سنگ های سفیدی به طول یک متر با سطح آجدار و برآمدگی های زیبا می بینید. سنگ ها به شکل تکیه گاه صندلی و عمود بر لگن ها بودند که احتمالاً نقش ماساژور را داشته اند.

بخشی از حمام علیگلی آقا

2. گلخانه

کف گلخانه با سنگ های مرمر پوشیده شده است که همیشه گرم است. تمام دیوار گلخانه با کاشی کاری با نقوش گل، مرغ و گل تزئین شده است. در اینجا یک استخر بزرگ به نام Chall Hauz پیدا خواهید کرد که احتمالاً برای حمام کردن و خیساندن در آب گرم استفاده می شده است. در دو طرف محور اصلی این فضا دو تخت قرار دارد که یکی از آنها احتمالاً برای پریدن به داخل آب و دیگری محلی برای تماشاچیان بوده است. در کنار گلخانه، با عبور از چند پله به حمام امن می رسید. در دو طرف کمد دو مکان مخصوص برای استحمام وجود دارد که به شاهنشین معروف است.

تصویری زیبا از حمام علیقلی آقا از داخل

اما حمام کوچک ساختار معماری شبیه حمام بزرگ است، اما در مقیاس کوچکتر اجرا شده است. یک سرویس بهداشتی کوچک دارای فضاهایی با پایه های منظم و هندسی است. پایه سر این حمام مربعی شکل است و در سه طرف سکوهایی با حوض دارد. این گلخانه کبوتر فضایی با پایه هشت و نیم متری و هشت ستون سنگی نگهدارنده طاق میانی آن است. فضاهای اطراف قسمت مرکزی با طاق های کوتاه تری پوشیده شده و محل های شستشو وجود دارد. بعد از چند قدم پیاده روی از کف گلخانه می توانید از درب کمد وارد آن شوید.

مجسمه های موجود در موزه همام علیقلی آقا

3. سیستم گرمایشی

آب مورد استفاده در هر دو حمام از چاهی به نام «چاه گاو» تأمین می‌شود که در منطقه‌ای به نام «گاورو» در غرب حمام قرار دارد. آب را از چاه می کشیدند و به مخزنی روی پشت بام منتقل می کردند و از آنجا به خزانه و حوض ها هدایت می شد. سیستم گرمایش حمام ها شامل تن (بخاری)، انبار سوخت، تیان (ظرف برای گرم کردن آب) و گودال جمع آوری خاکستر بود که در غرب حمام نیز قرار داشت.

بخشی از مجموعه حمام آقا

حرف آخر

منابع: ویکی پدیا، بهترین، تریپی یار