با کاخ نیاوران تهران آشنا شوید

مجله بست خدمات گردشگری – مساحت کاخ نیاوران در شمال تهران حدود 11 هکتار است که در زمان پهلوی برای اسکان این خانواده ساخته شده است. از زمان ساخت آن، برخی از ساختمان های آن تخریب شده است. این کاخ تا آخرین لحظه وجود دارد محمدرضا پهلوی خانواده اش محل سکونت او بودند. پس از انقلاب، این کاخ برای اولین بار به تصرف نیروهای انقلابی درآمد و در سال 1360 به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی واگذار شد.

آشنایی با کاخ نیاوران

بناهای مجموعه کاخ نیاوران متعلق به آن دوره هاست قاجار و پهلوی اولاً شاهان قاجار کاخ نیاوران را به عنوان مکانی خوش آب و هوا برای اقامتگاه تابستانی خود انتخاب کردند. فتحعلی شاه قاجار برای تفریح ​​تابستانی خود دستور ساخت باغی بی عیب و نقص در منطقه ای خوش آب و هوا در خارج از تهران را داد که بسیار کوچکتر از امروز بود. در کنار روستایی به نام «گردیهوی» یا «گردبه» واقع در نیاوران امروزی به جای کصبه که در کنار روستا قرار داشت، باغی ساختند. باغ ییلاقی فتحعلی شاه که به جای نثار ایجاد شده بود «نیاوران» نام داشت که بعدها به «نیاوران» معروف شد. محمد شاه نیز در همین باغ بنایی کوچک و ساده ساخت و پس از او ناصرالدین شاه «کاخ صاحب القرنیه» را در پارک نیاوران ساخت. آخرین بنای ساخته شده در دوره قاجار در باغ نیاوران معروف است غرفه احمدشاهی او هست

تاریخچه کاخ نیاوران

کاخ نیاوران زیبایی و جذابیت طبیعی و تاریخی زیادی دارد. قدمت بناهای مجموعه کاخ نیاوران به دوره قاجار و پهلوی می رسد. ابتدا شاهان قاجار کاخ نیاوران را به عنوان مکانی خوش آب و هوا برای اقامتگاه تابستانی خود انتخاب کردند. فتحعلی شاه قاجار برای تفریح ​​تابستانی خود دستور ساخت پارک مصفا را در منطقه ای زیبا در خارج از تهران داد که بسیار کوچکتر از امروز بود.

در کنار روستایی به نام «گردی وه» یا «گردی با» پارکی ساختند و در نیاوران امروزی به جای کصبه که در محله روستا بود قرار داشت. باغ ییلاقی فتحعلیشاه که در محل نظر ایجاد شده بود «نی آوران» نام داشت که بعدها به «نیاوران» معروف شد. محمد شاه نیز در همین باغ بنایی کوچک و ساده ساخت و پس از او ناصرالدین شاه «کاخ صاحب القرنیه» را در پارک نیاوران ساخت. آخرین بنای ساخته شده در پارک نیاوران در دوره قاجار به نام احمد شاهی کوش شناخته می شود. در زمان پهلوی دوم برخی از بناهای کوچک باغ نیاوران ویران شد و کاخ نیاوران به سبک مدرن برای سکونت او و خانواده اش ساخته شد.

محوطه کاخ اکنون شامل کاخ انحصاری نیاوران، کاخ صاحبانیه، کوش احمدشاهی، گلخانه ها و مدرسه اختصاصی پهلوی است. در سال 1357 مجموعه کاخ نیاوران به تصرف نیروهای انقلابی درآمد و در سال 1360 به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تحویل داده شد و در سال 1365 برای اولین بار موزه کاخ نیاوران افتتاح شد.

کوشک احمد شاهی نیاوران

این کاخ در اواخر دوره قاجار به عنوان اقامتگاه تابستانی احمدشاه در وسط پارک نیاوران به مساحت بیش از 800 متر مربع در دو طبقه با سقف شیروانی ساخته شد. از ویژگی های مهم این بنا، تزئینات آجری و نمای استفاده شده در نمای بیرونی است. آجرها از نوع برجسته با نقوش نخودی رنگ متفاوت هستند. ورودی بنا در ضلع جنوبی قرار دارد که با چند پله در کنار حوض بیضی شکل پوشیده از کاشی به آلاچیق منتهی می شود.

کاخ احمدشاهی در دوره پهلوی دوم مرمت شد و الحاقات جدیدی ایجاد شد و اثاثیه داخلی آن برای استفاده به عنوان محل کار و اقامتگاه رضا پهلوی به کلی تغییر یافت. طبقه همکف این کاخ شامل تالار با حوض مرمری در وسط، 6 اتاق و دو راهرو در اطراف آن است.

اشیای تزیینی از نقره، برنز، عاج و چوب، هدایایی از کشورهای مختلف مانند هند، نقاشی، ملیله، نشان و مدال در این فضا به نمایش گذاشته شده است. یک کابینت حاوی اشیاء، مواد معدنی تزئینی، سنگ ماه و فسیل‌های گیاهی و جانوری متعدد نیز به نمایش گذاشته شده است. تصویر شیر و خورشید در جلوی دیوار در ضلع شمالی رواق کوشک احمدشاهی نصب شده است. پس از انقلاب در حین حفاظت و مرمت این بنا، قسمت زیرین دیوارهای آن نیز مرمت شد و در اردیبهشت 1379 همزمان با هفته میراث فرهنگی این بنا افتتاح شد.

کتابخانه سلطنتی کاخ نیاوران

کتابخانه اختصاصی کاخ نیاوران در حدود سال 1355 خورشیدی در ضلع شمال شرقی مجموعه نیاوران در محیطی نسبتاً راحت و در مجاورت اقامتگاه خاندان پهلوی در دو طبقه و زیرزمینی به مساحت تقریبی 770 متر مربع ساخته شد. معماری ساختمان توسط فرمان ورمائیان و طراحی و ترکیب هوشمندانه شیشه و آینه از هنرمند آمریکایی است. چارلز سوینی این طرح دارای ویژگی های متمایزی در دکوراسیون داخلی است. از آنجایی که فضای مورد بحث برای استفاده شخصی و خصوصی در نظر گرفته شده است، با استانداردهای فعلی کتابخانه فاصله زیادی دارد.

اونجا هم پیانو و تجهیزات صوتی این مجموعه استفاده از فضا را به عنوان اتاق موسیقی نشان می دهد. آثار هنری معروفی مانند مبلمان، مجسمه‌ها و نقاشی‌های مورد استفاده در طراحی داخلی، فضا را بیشتر شبیه موزه می‌کند. یکی از عناصر تزئینی کاربردی کتابخانه، ترکیب حجمی بزرگی است که شامل 4356 استوانه شفاف است که از طریق نورپردازی بزرگی که در پشت آن قرار گرفته، سقف کتابخانه را روشن می کند.

کاخ صاحبقرانی

روستای نیاوران همیشه یکی از مناطق ییلاقی تهران بوده است. در دوره قاجار نیز شاهان و دولتمردان به این منطقه توجه داشتند. در سال 1267 هجری قمری ناصرالدین شاه حاج علی خان هژیرالدوله را مأمور ساخت کاخ صاحبقرانیه در پارک نیاوران کرد. زیرا پس از قرن اول حکومت ناصرالدین شاه (در آن زمان هر سی سال یک قرن محسوب می شد) به دستور شاه در این مکان بازسازی کلی بنا صورت گرفت.مؤلف قرآننامیده شد و به این ترتیب خوابگاه ها، پانسیون ها و حرمسراها ساخته شد. حرمسرا از 40 تا 50 ساختمان تشکیل شده است به غیر از کاخ بزرگ، هر ساختمان شامل چهار اتاق، یک راهرو و یک اتاق به اصطلاح خصوصی برای یک یا دو نفر از همسران پادشاه است. در زمان مظفرالدین شاه و احمدشاه حرمسرای کاخ محدودتر شد. با سقوط قاجارها و روی کار آمدن رضاخان، صاحبقرانیه برای مدتی به فراموشی سپرده شد.

در ابتدا رضاخان شروع به ساختن کاخ های زیادی در سعدآباد کرد. اما در سال 1318 زمانی که محمدرضا پهلوی با فوزیه ازدواج کرد، تصمیم گرفت این کاخ را برای پذیرایی از مهمانان خود آماده کند. امسال بخشی از دیوار میانی است دیوانیه و حرمسرا که به دستور مظفرالدین شاه ساخته شد و چندین بنای اطراف کاخ را ویران کرد. مبلمان کاخ عوض شد و تعدادی از گران قیمت ترین فرش های کاخ گلستان به این مکان منتقل شد. برای تزئین دیوارها کاغذ مخصوصی از اروپا سفارش داده شد و یک طراح خارجی برای انتخاب پارچه پرده و مبل استخدام شد. هشت ماه شبانه روز گروهی از مهندسان، نجاران و نقاشان مشغول به کار بودند و برای سفره خانه صاحبقرنیا درخواست خدمات ویژه شد. در دوره پهلوی دوم، تزئینات معماری داخلی کاخ صاحب قرنیه دو بار دستخوش تغییرات اساسی شد.

موزه انحصاری خودرو کاخ نیاوران

خودروهای خانواده پهلوی نیز از جمله یادگارهایی هستند که قابلیت نمایش را دارند. راه اندازی موزه خودروهای انحصاری کاخ نیاوران می تواند نقش مهمی در برآوردن انتظارات بازدیدکنندگان داشته باشد. ساخت موزه خودروهای شخصی در کاخ نیاوران با هدف ساماندهی بخشی از آثار در انبارهای مجموعه، ارتقای سیستم حفاظت و نگهداری این آثار، قرار گرفتن خودروها در معرض دید عموم، برقراری ارتباط نسل جوان با فرهنگ – پیوندهای تاریخی، گسترش فضاهای موزه ای مجموعه و ایجاد امکان جذب مخاطب بیشتر در فروردین 1392 در دستور کار قرار گرفت و با تلاش شبانه روزی مسئولان و کارشناسان ذیربط رسماً در دستور کار قرار گرفت. در ماه جولای برای بهره برداری در نظر گرفته شده است. رسید

این موزه که قبلاً ساختمان آن پارکینگ بوده است در یک طبقه 200 متری از جمله خودروهای انحصاری خاندان پهلوی به نمایش گذاشته شده است. موتورسیکلت های کوچک متعلق به پسران پهلوی این شامل مدل های ماشین است. موزه خودرو کاخ نیاوران یک موزه تخصصی خودرو نیست، بلکه رویکرد موزه حفاظت از آثار و ارائه آنها از منظر دانش اولیه و روایت تاریخی مجموعه است.